Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS, gościec) to przewlekła choroba, prowadząca do zniekształceń i usztywnień w obrębie stawów. W wyniku schorzenia dochodzi do przerostu i pogrubienia błony maziowej oraz destrukcji przyległych struktur: chrząstki, kości, ścięgien oraz więzadeł. Na RZS częściej chorują kobiety niż mężczyźni.
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny
Nie są znane dokładne przyczyny, które wywołują chorobę. Istotą RZS jest powstający w stawie stan zapalny, ale nie wiadomo, jaki dokładnie bodziec sprawia, że w błonie maziowej pojawia się zapalenie. Uznaje się, że jednym z czynników, wpływających na rozwój schorzenia, jest dziedziczenie. Jeśli rodzic cierpi na RZS, nie oznacza to, że jego dziecko zostanie zaatakowane przez chorobę. Na pewno jednak ryzyko pojawienia się reumatoidalnego zapalenia stawów jest w tym wypadku nieco większe. Innym czynnikiem, przyczyniającym się do rozwoju RZS, są zaburzenia układu immunologicznego, przewlekły stres czy uzależnienie od nikotyny. Podejrzewa się również, że schorzenie może atakować na skutek zakażenia o podłożu bakteryjnym lub wirusowym.
Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy
Schorzenie w początkowej fazie rozwoju nie jest bardzo dokuczliwe, w związku z czym Pacjent zgłasza się do specjalisty w momencie, gdy choroba przybiera na sile. W pierwszym okresie, zauważa on niewielką sztywność mięśni, oraz niewielkie obrzęki wokół stawów (głównie rąk i stóp). Ból w ich obrębie nie jest duży, pojawia się głównie zaraz po przebudzeniu. Sporadycznie występuje stan podgorączkowy, chory szybko się męczy, nie ma apetytu. W momencie gdy RZS jest w bardziej zaawansowanej fazie rozwoju, wystąpić mogą następujące dolegliwości:
- Dokuczliwa sztywność, osłabienie, a nawet zaniki mięśni.
- Znaczny ból, tkliwość stawów, ograniczenie ich ruchomości (głównie rano, po przebudzeniu się).
- Przykurcze stawów.
- Problem z wyprostowaniem palców i/lub z zaciskaniem dłoni w pięść.
- Mrowienie, drętwienie palców.
- Zawroty głowy, problemy z utrzymaniem równowagi.
Gdy choroba trwa dłuższy czas, u Pacjenta mogą się rozwijać tzw. guzki reumatoidalne. Pojawiają się one nad stawami. Nie są bolesne, ale zazwyczaj znacznie utrudniają sprawne poruszanie się lub wykonywanie czynności manualnych.
Niestety RZS obejmuje często narządy układu nerwowego czy krwionośnego. Często atakuje również nerki oraz płuca.
Reumatoidalne zapalenie stawów – diagnostyka
W przypadku pojawienia się objawów typowych dla RZS, należy niezwłocznie umówić się na wizytę do lekarza reumatologa. Im wcześniej bowiem schorzenie zostanie zdiagnozowanie, tym większa szansa na jego skuteczne leczenie. Po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego, specjalista kieruje Pacjenta na badania laboratoryjne: czynnik reumatoidalny RF, przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi Anty CCP, wskaźniki zapalne OB, CRP oraz zmiany w morfologii krwi. Reumatolog może zlecić również badania moczu oraz płynu stawowego. W procesie rozpoznania RZS, bardzo pomocna jest również diagnostyka obrazowa: RTG, USG, rezonans magnetyczny.
Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie
Niestety RZS jest chorobą przewlekłą i na dzień dzisiejszy nie ma skutecznych leków, całkowicie ją eliminujących. Te, którymi dysponuje współczesna medycyna, potrafią jednak zahamować rozwój schorzenia. Jeśli leczenie wdroży się odpowiednio wcześnie, istnieje spora szansa na remisję choroby lub zmniejszenie jej aktywności. To bardzo ważne, gdyż postępujące RZS prowadzi do nieodwracalnej destrukcji stawów, która z czasem może przyczynić się do znacznej niesprawności. W leczeniu RZS stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, leki modyfikujące przebieg choroby oraz leki biologiczne. Farmakoterapia powinna być wsparta odpowiednią rehabilitacją oraz zabiegami fizjoterapeutycznymi.
W procesie leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów ważne jest stosowanie się do kilku zasad. Oto one:
- Dbaj o prawidłowe odżywianie. Wyeliminuj z diety produkty, przyczyniające się do powstawania wolnych rodników, które nasilają stan zapalny. Są to pokarmy zawierające dużą ilość barwników oraz konserwantów. Postaw na warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste oraz tłuste ryby morskie. Jadłospis warto wzbogacić o pożywienie bogate w wapń i potas.
- Dbaj o kondycję fizyczną. To konieczne, aby utrzymywać możliwie największą ruchomość stawów, wspomagać wydzielanie płynu stawowego oraz wzmacniać mięśnie. Unikaj jednak ciężkiego wysiłku, aby nie forsować nadmiernie stawów.
- Wyeliminuj nadwagę – dodatkowe kilogramy niepotrzebnie obciążają stawy.
- Unikaj miejsc, gdzie panuje zimno i wilgoć.
Czytaj również:
Dna moczanowa – objawy, leczenie
Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u lekarza. Pamiętaj, że w razie wystąpienie problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się ze specjalistą.
Data publikacji: 17.02.2024