Osobie, która uległa poparzeniu, należy udzielić pilnej pomocy. Zwłaszcza, jeśli uszkodzenia są rozległe — w takim wypadku szybko może dojść do poważnych powikłań, a nawet śmierci. Przeczytaj poniższy poradnik i sprawdź, jak powinna przebiegać pierwsza pomoc przy oparzeniach.
Z oparzeniem mamy do czynienia w sytuacji, gdy dochodzi do uszkodzenia skóry (a często również głębiej położonych tkanek) na skutek działania ciepła, prądu elektrycznego, substancji chemicznej, a także promieni słonecznych. W domach najczęściej ulegamy oparzeniom w kuchni, wylewając np. wodę z garnka czy czajnika. Trzeba wiedzieć, że nie tylko ciecz o temperaturze 100°C uszkadza tkanki – dotkliwie odczujemy wylaną na skórę herbatę o temperaturze np. 70°C. Poparzyć możemy się gorącym żelazkiem, naczyniem, piekarnikiem, ogniem, parą wodną. Warto wiedzieć co zrobić w takim wypadku, aby pomóc sobie lub innej poszkodowanej osobie.
Stopnie oparzeń
Oparzenia zwykle nie zagrażają życiu, chyba że są głębokie i rozległe. Niestety bywają dość bolesne, czasami zostawiają nieestetyczne blizny.
Oparzenia I stopnia obejmują jedynie naskórek. Uszkodzone miejsce staje się czerwone, obrzęknięte, rana dość szybko się goi i zazwyczaj nie pozostawia śladów.
Oparzenia II stopnia są poważniejsze i dotyczą również części skóry. Pojawiają się charakterystyczne, wypełnione płynem surowiczym pęcherze, ból jest dotkliwy, a oparzona skóra goi się przez około 2 -3 tygodnie. Jeśli skóra nie uległa nadkażeniu bakteryjnemu, na jej powierzchni nie powinny pojawić się blizny.
Oparzenia III stopnia to już poważna sprawa, ponieważ obejmują całą grubość skóry oraz fragmenty tkanki tłuszczowej. Poszkodowany nie odczuwa reakcji na dotyk czy kłucie w poparzonym miejscu, ponieważ uszkodzone zostają receptory nerwowe (silny ból odczuwany jest jedynie na obrzeżach rany). Poparzona skóra jest twarda, błyszcząca, biaława lub szara, bez pęcherzy. Gojenie trwa długo (nierzadko wymaga przeszczepu), a na skórze pozostają głębokie blizny.
Oparzenia IV stopnia sięgają ścięgien, kości , mięśni. Dochodzi do martwicy skóry, zwęglenia ciała, często konieczna jest amputacja.
Do określania rozległości poparzeń, stosuje się tzw. regułę dziewiątek:
- tułów – 18%
- plecy – 18%
- kończyny górne –każda 9%
- kończyny dolne – każda 18%
- głowa – 9%
- krocze – 1%
Pierwsza pomoc przy oparzeniach termicznych
Jeśli doszło do oparzenia I stopnia na niewielkiej powierzchni skóry, poszkodowane miejsce należy szybko schłodzić letnią (nie zimną) wodą. Najlepiej po prostu odkręcić kurek w wannie czy umywalce i przez około 15-20 min trzymać poparzone miejsce pod strumieniem bieżącej wody. Można też skorzystać z opatrunku hydrożelowego. Następnie ranę dobrze jest zdezynfekować wacikiem nasączonym spirytusem. Na uszkodzoną skórę założyć należy jałowy opatrunek i owinąć go bandażem. W ten sposób rana pozostanie czysta, sucha i zabezpieczona przed zakażeniem bakteryjnym. Następnego dnia lekarz może zadecydować o zastosowaniu łagodzącej maści na oparzoną skórę. Na miejsce które zostało uszkodzone należy nakładać luźne, przewiewne ubrania, a poparzoną skórę bezwzględnie chronić przed promieniami słonecznymi.
Inaczej sprawa wygląda gdy poparzenia są rozległe, np. osoba płonie. W takiej sytuacji należy zachować szczególną ostrożność i w pierwszej kolejności zapewnić sobie bezpieczeństwo. Następnie dobrze jest poprosić kogoś o wezwanie służb ratunkowych (pogotowia oraz straży pożarnej), a samemu przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu. Jeśli osoba płonie, należy polać ją strumieniem wody, okryć kocem lub – jeśli to możliwe – toczyć po podłożu. W ten sposób można szybko i skutecznie ugasić ogień, który zajął ubrania i uszkodził tkanki. Poszkodowanemu, w miarę możliwości, należy ściągnąć biżuterię, aby uniknąć martwicy w razie gdyby doszło do silnego opuchnięcia. W przypadku zatrzymania krążenia, należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.
Tego nie rób!
- Nie stosuj tzw. babcinych sposobów typu przyłożenie kurzego białka do rany czy posmarowanie jej masłem.
- Na poparzone miejsce nie przykładaj lodu ani śniegu.
- Nie zrywaj przylgniętej do rany odzieży.
- Nie dotykaj rany.
- W przypadku rozległych oparzeń nie należy podawać poszkodowanemu jedzenia i płynów.
Czytaj również:
Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u lekarza. Pamiętaj, że w razie wystąpienie problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się ze specjalistą.
Data publikacji: 17.07.2022